mitoz ve çok hücrelilerde gerçekleşen büyüme arasındaki ilişki nasıldır

Biyoloji Hücre Bölünmeleri. olidan alınan X, Y ve Z hücrelerinin ger- tirdikleri olaylar sırasıyla aşağıda verilmistir. Q Uç farklı canlidar çekleştirdikleri xhücresi; mayoż--- mitoz --- döllenme Y hücresi; mitoz--- döllenme--- mitoz 7 hücresi; döllenme--- mitoz--- mayoz Bu hücreler ve geçirdikleri olaylarla ilgili aşağı- da verilen; I. X hücresi diploittir. Maliye ve Hukuk ise ortalamanızı yükseltebileceğiniz dersler olacaktır.BDDK uzmanlığında ise kilit ders İktisat ve hukuktur maliye ve muhasebe soruları çok zor olmamaktadır. Sınava kalan süre zarfında KPSS den 80 ve üzeri puan alan arkadaşlar sıkı bir tempoda çalışmaları halinde hehangi bir sıkıntı yaşamayacaklardır. 1.Tam rekabetçi bir firma monopolcu bir firma olursa fiyat, üretim miktarı, tüketici ve üretici fazlasındaki değişmeleri şekil yardımıyla gösteriniz. 2. Milli gelir hesaplamasıyla ilgili bir soru. Tüketim, yatırım, kamu harcaması, vergiler veriliyor; milli gelir düzeyi, bütçe açığı/fazlası isteniyor. 3. 1I. Mitoz, II. Mayoz, III. Döllenme, IV: Mitoz 2 II 3 III 4 IV 1 Kardeş kromotidlerin ayrılması 2 Mitoz bölünme 3 Kromozom sayısı sabit kalır 1 Homolog kromozomların birbirinden ayrılması 2 Mayoz bölünme 3 Kromozom sayısı yarıya iner 5 1 2 3 farklı homolog mayoz 4 5 6 mayoz mitoz yarısı 7 8 9 n - iki n - dört döllenme 10 Hücre zedelenmesinin nedenleri: 1. Fiziksel etkenler. 2. Kimyasal maddeler ve ilaçlar: Glikoz ve tuz gibi basit kimyasallar fazla miktarda bulunduğunda elektrolit dengesini bozarak zarar verirler. Oksijen yüksek konsantrasyonlarda toksiktir. Tedavi amacıyla kullanılan kimyasallar küçük dozlarda zehir etkisi gösterir. 3. Site De Rencontre Ça Marche Ou Pas. Soru2. Canlıların tümünde gerçekleşen büyüme ve gelişmeyle ilgili aşağıdaki ifadelerin hangisi yanlıştır? A Çok hücreli canlılarda b2. Canlıların tümünde gerçekleşen büyüme ve gelişmeyle ilgili aşağıdaki ifadelerin hangisi yanlıştır? A Çok hücreli canlılarda büyüme, doku ve hücrelerin bölünmesi ve hücre kütlesinin artmasıyla olur. B Çok hücrelilerde, genç bir bireyden ergin bir birey oluşuncaya kadar geçen süreç gelişmedir. C Tek hücreli canlılar, hücre bölünmesi ile büyüyüp gelişebilir. D D Çok hücrelilerde gelişme, hücre bölünmesi ve hücre farklılaşmasıyla gerçekleşir. E Tek hücreli canlılar, bölünene kadar büyümeyi sürdürür. Hangi hücrelerde mitoz bölünme gerçekleşmez ve Neden görülmez? Öncelikle mitozun tanımını yapalım. Eğer bir hücrenin bölünmesi sonucunda yeni bir hücre meydana geliyorsa buna hücre bölünmesi denir. Hücre bölünmesi ikiye ayrılır. 1-Mitoz Bölünme 2-Mayoz Bölünme Mitoz bölünmede bir hücre 2’ye bölünürken iki hücrenin de kromozom sayısı aynı kalır. Yeni hücre ile eski hücre kalıtsal bakımdan aynı özelliklere sahip olmaktadır. Bizim konumuz Mitoz bölünme ile ilgilidir. Tek hücreliler mitoz bölünme ile çoğalmayı, çok hücrelilerde ise büyümeyi ve hasarlı yerleri onarmayı sağlar. Mesela Mitoz bölünme ile insanlar 20-22 yaşlarına kadar büyürler. Fakat bitkilerde büyüme şartlar uygunsuz sınırsız devam eder. İnsan vücudunda Mitoz bölünme görülmeyen organ ve kısımlar da mevcuttur. İnsanlarda mitoz bölünme gerçekleştirmeyen kısımlar şunlardır sinir hücreleri, çizgili kas hücreleri ve olgunlaşmış kan hücreleri. Peki neden kas, kan ve sinir hücrelerinde mitoz bölünme görülmez? Çünkü sinir ve kas hücreleri mitozun interfaz evresinde G0 adı verilen evrede tutulu kalır. Bu sebepten bölünemezler. Fakat metabolik faaliyet devam eder. Eğitim Öğretim İle İlgili Belgeler > Konu Anlatımlı Dersler > Biyoloji Dersi İle İlgili Konu Anlatımlar HÜCRE BÖLÜNMELERİ ÖZET ANLATIM BİYOLOJİ KONU ANLATIM Canlı bir hücrenin iki parçaya ayrılarak yeni hücreler oluşturmasına hücre bölünmesi denir. Hücre bölünmesi çekirdeğin emir ve denetiminde gerçekleşir. Belirli bir büyüklük ve olgunluğa ulaşan hücreler bölünebilir. Özellik ve farklılıklarına göre 2 çeşit bölünme kullanılır. A. MİTOZ BÖLÜNME – Bütün canlılarda gerçekleşir. – Bir hücreden iki yeni hücre oluşur. – Eski ve yeni hücrelerde kromozomların sayısı ve bilgisi değişmez. – Tek hücrelilerde çoğalmayı, çok hücrelilerde büyüme ve onarımı sağlar. – 3 farklı kısımdan oluşur. 1. İnterfaz Evresi İki mitoz arasındaki bölünmeye hazırlık evresidir. Bu safhada hücre büyümesini tamamlar ve olgunlaşır. Gerekli maddelerin enerji, protein, salgı, organel… sentezi yapılır. Bu evrenin sonunda kalıtsal madde olan DNA kendi eşleyerek sayısını iki katına çıkartır. 2. Çekirdek Bölünmesi Kalıtsal maddeyi taşıyan kromozomların ayrılmasını sağlayarak 2 çekirdekli bir hücrenin oluşmasını sağlar. 4 kısımdan oluşur. a. Profaz Kromatin iplikler kısalıp kalınlaşır. Çekirdek zarı ve çekirdekçik erir. Sentrozomlardan iğ iplikleri oluşur. b. Metafaz Eşleşmiş olan kromozomlar ikili kromatitler hücrenin ekvatoral bölgelerinde yanyana dizilerek iğ ipliklerine bağlanır. c. Anafaz İğ ipliklerinin çekmesi sonucu eş kromozomlar kromatitler birbirinden ayrılarak karşılıklı kutuplara giderler. d. Telofaz Profazın tersi şeklinde gerçekleşir. Kromozomlar incelip uzayarak kromatinleri oluşturur. İğ iplikleri kaybolur. Yeni çekirdek zarları oluşur. bu evrenin sonunda birbirinin aynısı iki çekirdek oluşur. 3. Sitoplazma Bölünmesi Sitoplazmanın iki parçaya ayrılmasını sağlar. Hücre zarının dışında selüloz çeperinin bulunup bulunmamasına göre iki farklı şekilde gerçekleşir. Bakteri, mantar, hayvan ve insan hücreleri ortadan boğumlanarak bölünürken; bitki hücreleri ara lamel orta plak oluşumu ile sitoplazmasını ayırır. Sitoplazma bölünmesi sonucu oluşan iki yeni hücre arasında kalıtsal madde miktarı hariç bütün faktörler farklı miktarlarda bulunabilir. B. MAYOZ BÖLÜNME – Eşeyli üreyen canlılarda gerçekleşir. – Bir hücreden 4 yeni hücre oluşur. – Eski ve yeni hücreler arasında kromozom sayısı ve kalıtsal bilgi farklıdır. – Yeni hücrelerde kromozom sayısı yarıya iner. – Sprem, yumurta, polen gibi üreme hücrelerinin oluşmasını sağlar. Bir hücre mayoz - 1 ve mayoz - 2 olmak üzere iki kez üst üste bölünür. Mayoz - 1 de kromozom sayısı yarıya indirilir. Mitoz bölünmede olduğu gibi mayozla bölünecek hücre, önce interfaz evresini geçirerek büyür ve olgunlaşır. Mayoz - 1 Kromozom sayısı yarıya indirilir. Kromozomlar üzerindeki bazı genler değiştirilerek kalıtsal çeşitlilik sağlanır. Bu kısımda; tetrat oluşumu, sinapsis olayı ve krossing over parça değişimi olayı gerçekleşir. Tetrat oluşumu Anne ve babadan gelen homolog kromozomlar birleşerek 4 kromatitli tetratların oluşması sağlanır. Sinapsis olayı Homolog kromozomların kardeş olmayan kromatitleri belirli kısımlarında birbiriyle birleşerek etkileşir. Krossing over olayı Sinapsis sırasında bazı genlerin kromatitler arasındaki alış verişine krossing over denir. Krossing over neticesinde kromatitler birbirleri ve eski hallerinden farklı kalıtsal şifreler taşırlar. Mayoz - 1 deki profaz, metafaz, anafaz ve telofaz safhaları mitoza benzer şekilde gerçekleşir. Mayoz bir sonucu oluşan hücrelerde n sayıda kromozom bulunur. Mayoz - 2 Mayoz - 1 de oluşturulan hücreler mitoza benzer yöntemle bölünerek iki yeni hücreyi oluşturur. Bu bölünme öncesinde interfaz gerçekleşmez. Safhaları mitozdaki gibi gerçekleşir. II. ÜREME ÇEŞİTLERİ Canlıların kendilerine benzer yeni bireyler oluşturmalarına üreme çoğalma denir. Yaşam için şart olmayıp neslin devamına yönelik yapılır. Canlılarda iki çeşit üreme görülür. A. EŞEYSİZ ÇOĞALMA İlkel yapılı canlılarda görülür. Tek bir ata canlının faaliyetiyle gerçekleşir. Üremenin temelinde mitoz bölünme bulunur. Oluşan yavru canlılar tamamen ana canlıya benzer canlılar arasında çeşitlilik bulunmaz. 1. Bölünerek Çoğalma Bir hücreli canlılarda görülen en hızlı çoğalma biçimidir. Bakteriler, amip, öglena, paramesyum bu şekilde çoğalır. 2. Tomurcuklanarak Çoğalma Ana canlıdan oluşan çıkıntıların zamanla gelişmesiyle yavru canlılar oluşur. Bu yavrular bağımsız ya da beraber yaşayabilir. Bira mayası, sünger, hidra ve mercanlarda görülür. 3. Sporla Çoğalma Özel olarak üretilmiş tohum şeklindeki bir hücreli sporlarla sağlanır. Sporlar uygun şartları bulduklarında çimlenerek yeni bir canlıyı oluşturur. Çiçeksiz bitkiler, mantarlar ve sıtma etkeni olan plazmodyumda görülür. 4. Rejenerasyonla Çoğalma Vücuttan kopan parçanın yenilenip gelişmesiyle yavru canlıların oluşmasıdır. Yassı solucan planarya, toprak solucanı ve deniz yıldızlarında görülür. 5. Çelikle ve Yumruyla Çoğalma Bazı çiçekli bitkilerde gövde parçalarının toprakta filizlenmesi sonucu sağlanır. Söğüt, iğde, gül, üzüm, patates gibi bitkilerde görülür. B. EŞEYLİ ÇOĞALMA Gelişmiş yapılı olan canlılarda görülür. İki farklı atanın katkısıyla gerçekleşir. Cinsiyet faktörü kullanılır. Atalardan birisi erkek ve diğeride dişi cinsiyetinde olur. Üremenin temelinde mayoz bölünme ve döllenme olayları bulunur. Oluşan bilgi yelpazesi. com yavrular birbirinden ve ata canlılardan farklı karakterlerde olurlar. Eşeyli çoğalma sonucu oluşan bireylerde çeşitlilik bulunduğu için çevre şartlarına uyma yenetekleri çok yüksektir. Daha çok çiçekli bitki, hayvan ve insanlarda görülür. Eşeyli üremede 3 temel mekanizma vardır. Mayoz bölünme Sperm ve yumurtanın oluşturulmasını sağlar. Döllenme Sperm ve yumurtaların birleşerek döllenmiş yumurta olan zigotun oluşmasını sağlar. Genel olarak suda yaşayan canlılarda dış döllenme; karada yaşayan canlılarda iç döllenme kullanılır. Gelişme Zigotun mitoz bölünmelerle büyüyüp farklılaşarak yavru canlıyı oluşturmasıdır. Gelişmesini yumurta içinde ve vücut dışında tamamlayanlar dış gelişme; gelişmesini anne rahminde tamamlayanlar iç gelişme yaparlar. III. İNSANDA ÇOĞALMA İnsanın çoğalmasında, erkek ve dişi üreme sistemi kullanılır. Erkek üreme sisteminde bulunan testisler, mayozla milyonlarca spermin oluşturulmasını sağlar. Spermler küçük, kamçılı ve hareketlidir. İçerisinde 23 tane kromozom bulunur. Dişi üreme sisteminde bulunan yumurtalıklar ayda bir olmak üzere mayozla yumurtanın oluşmasını sağlarlar. Yumurtalar büyük, kamçısız ve hareketsizdir. Çekirdeğinde 23 tane kromozom bulunur. İnsanların çoğalmasında iç döllenme ve iç gelişme olayları kullanılır. Spermler yumurtanın yumurta kanalında döllenmesini sağlarlar. Yumurta kanalında oluşan zigot hemen bölünmeye başlar. Zigotun bölünmesiyle oluşan dut şeklindeki hücre topluluğuna morula denir. Morula döl yatağına rahim bağlanarak yavrunun gelişmesini sağlar. Yavru ile anne rahmi arasındaki bağlantıyı göbek bağı ve plasenta sağlar. Plasenta göbek bağının anne rahmine bağlandığı kısımdır. Burada yavru kanı ile anne kanı arasında madde alış verişi yapılır. Embriyo 9 aylık gelişim süreci sonunda doğarak anneden bağımsızlığını kazanır. Annenin sağlıklı bir bebeğe sahip olması için; yeterli ve dengeli beslenmesi, sigara, alkol ve uyuşturucudan uzak durması, doktor kontrolünde bulunması gereklidir. “BİYOLOJİ DERSİ İLE İLGİLİ KONU ANLATIMLAR” SAYFASINA GERİ DÖNMEK İÇİN >>>TIKLAYIN>>TIKLAYIN>>TIKLAYIN>>TIKLAYINYorumu şahane bir site burayı sevdimm ->Yazan Buse. Er 8. **Yorum** ->Yorumu SIZIN SAYENIZDE YÜKSEK BIR NOT ALDIM SIZE TESSEKÜR EDIYORUM... ->Yazan sıla 7. **Yorum** ->Yorumu valla bu site çok süper .Bu siteyi kuran herkimse Allah razi olsun tüm ödevlerimi bu siteden mugladan sevgiler.... ->Yazan kara48500.. 6. **Yorum** ->Yorumu çok güzel bir site. kurucularına çok teşekkür ederim başarılarınızın devamını dilerim. ->Yazan Tuncay. 5. **Yorum** ->Yorumu ilk defa böyle bi site buldum gerçekten çok beğendim yapanların eline sağlık. ->Yazan efe . 4. **Yorum** ->Yorumu ya valla çok güzel bisi yapmışınız. Çok yararlı şeyler bunlar çok sagolun ->Yazan rabia.. 3. **Yorum** ->Yorumu Çok ii bilgiler var teşekkür ederim. Çok süper... Ya bu siteyi kurandan Allah razı olsun ..... süperrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrr. Çok iyiydi. isime yaradı. Her kimse bu sayfayı kurduğu için teşekkür ederim ->Yazan pınar.. 2. **Yorum** ->Yorumu çok güzel site canım ben hep her konuda bu siteyi kullanıyorum özellikle kullanıcı olmak zorunlu değil ve indirmek gerekmiyor ->Yazan ESRA.. 1. **Yorum** ->Yorumu Burada muhteşem bilgiler var hepsi birbirinden güzel size de tavsiyeederim. ->Yazan Hasan Öğüt. >>>YORUM YAZ<<< Adınız YorumunuzYorumunuzda Silmek istediğiniz kelime veya cümle varsa kelimeyi fare ile seçinve delete tuşuna basın... E MailZorunlu Değil İnsanda 23 çift 46 kromozom vardır. 23 çift kromozomun 22 çifti 44 vücut hücrelerinin özelliklerini belirler. Geri kalan bir çift kromozom ise eşeyi ve eşeye bağlı özellikleri belirleyen kromozomlardır. Dişide eşey kromozomları aynı büyüklükte ve birbirine benzer olduğu için XX ile gösterilir. Erkeklerde eşey kromozomlarının bir tanesi dişinin X kromozomuna benzer. Diğeri ise X kromozomundan daha küçüktür. Bu nedenle erkek eşey kromozomlar XY ile gösterilir. Buna göre dişinin kromozom takımı 44+XX ile, erkeklerinki de 44+XY ile gösterilir. İnsanlarda ana üreme hücreleri mayoz bölünme geçirir. Sonuçta erkeklerde 22+X ve 22+Y kromozomlu spermler, dişide ise 22+X kromozomlu yumurta hücreleri oluşur. Yumurta hücresi 22+X kromozomlu sperm ile birleşirse kız, 22+Y kromozomlu sperm ile birleşir ise erkek çocuk meydana gelir. Buna göre çocuğun kız ya da erkek oluşundan annenin etkisi yoktur, cinsiyeti belirleyen Bu çalışmayı iki büyük düğme kullanarak yapabilirsiniz. Birinci düğmenin her iki yüzeyine de asetat kalemi ile x yazınız ve düğmenin her bir yüzeyi yumurtanın taşıdığı eşey temsil etsin. 2. düğmenin bir yüzeyine X diğerine Y yazınız. Bu düğmenin her bir yüzeyi de bir sperm hücresinin içerdiği eşey kromozomunu temsil etsin. Düğmelerden birini siz, diğerini de bir arkadaşınız çevirerek havaya atsın. Üstte kalan işaretleri XX,XY şeklinde kaydederek bu işlemi 10 kez yineleyiniz. Yumurta hücresinin her durumda cinsiyet için X kromozomu taşıdığını, sperm hücresinin ise %50 X, %50 Y kromozomu taşıma olasılığı olduğunu gördünüz. Doğacak çocuğun kız ya da erkek olma olasılığı nedir? İkinci ve üçüncü çocuklarda bu olasılık değişir mi? çıkan kalıtsal bir hastalıktır. Kromozom sayısındaki değişmeden Kanın pıhtılaşma mekanizmasının bozuk olduğu bir kan hastalığıdır. Dişiler tarafından taşınır ve sadece erkek çocuklarda edememe Hücreli Kansızlık Daha çok akraba evlilikleri sonucu ortaya çıkar. Orak hücreli kansızlık hastalarının hemoglobini anormal bir yapıda ürerler Akraba Evliliği Neden Sakıncalıdır ? ETKİNLİK İkisi yeni, ikisi kullanılmış dört kalem pil alarak dolu olan pillerin üzerine A, diğerlerine a yazınız. Bir dolu, bir boş pili bir arkadaşınıza, diğerlerini de başka bir arkadaşınıza veriniz. Arkadaşlarınızdan pilleri avuçlarında saklamalarını isteyiniz. Arkadaşlarınızın avuçlarında sakladıkları pillerden birer tane çekip radyonuza takınız. Radyonuzun çalışıp çalışmadığını kontrol ediniz. Bu işlemi 4 kez yineleyiniz. Birinci olasılık; radyonuz çalışmaz, çünkü boş iki pil taktınız. İkinci olasılık; radyonuz çalışır, çünkü dolu iki pil taktınız. Ya bir boş, bir dolu pil taktığınızda durum ne olur? Radyo yine çalışır çünkü dolu olan pil radyo için gerekli enerjiyi karşılamaya yeterlidir. Yaptığınız etkinlik sonrasında pilleri gen olarak düşününüz. Bir arkadaşınızın elindeki piller herhangi bir annenin genlerini, diğer arkadaşınızdaki piller herhangi bir babanın genlerini temsil etsin. Buna göre anne ve baba birer normal, birer hatalı gene sahiptir. Normal gen, yaşamsal işlevler için önemli bir proteinin sentezinden sorumlu olsun. İşte böyle bir normal, bir hastalık genine sahip bireylere taşıyıcı denir. Normal olan gen, gereksinim duyulan proteini ürettiği için taşıyıcı bireylerde hastalık ortaya çıkmaz. Sadece her iki ebeveynden de hatalı genleri alan bireyler hasta olurlar. Sonuçta aynı soydan gelen kişilerde aynı hatalı genlerin bulunma olasılığı yüksektir. Bu hatalı genler genellikle çekinik genlerdir. Çekinik karakterlerin akraba evliliklerinde homozigot olarak ortaya çıkma olasılığı yüksektir. ETKİNLİK Sağlıklı anne ile renk körü bir babanın çocuklarının renk körü olma olasılığı var mıdır? Tartışınız. Hemofili hastası olarak doğan kız çocuğu yaşamını sürdürebilir mi? Neden? …ve MAYOZ Değişik canlı türlerinde kromozomların ve kapsadıkları gen sayılarının aynı ya da farklı olabileceğini, bir türün bireylerindeki tüm hücrelerde ise aynı sayıda kromozom bulunduğunu biliyorsunuz. Çekirdekli hücrelerde genellikle kromozomların ikişerli gruplar halinde bulunduğunu, bunlara homolog kromozomlar denildiğini ve 2n simgesi ile gösterildiğini öğrendiniz. İnsanda kromozom sayısının 2n = 46 , soğan 2n= 16, patates 2n = 48 vs. olduğunu öğrendiniz. Canlıların vücut hücreleri 2n kromozomlu diploit olduğu halde, üreme hücreleri n kromozomlu monoploit dur. Üreme hücrelerinin n kromozomlu olmasının nedeni erkek ve dişi üreme hücrelerinin birleşmesi ile oluşan ve yeni canlıyı oluşturacak olan zigot hücresinin 2n kromozomlu olmak zorunda olmasıdır. Bu nedenle üreme organlarının belirli bir olgunluğa erişerek n kromozomlu sperm ya da yumurta hücrelerini meydana getirebilmeleri özel bir bölünmeyi gerektirir. Bu bölünme şekli mayoz bölünmedir. Örneğin, insan üreme organlarındaki 2n = 46 kromozomlu eşey ana hücrelerinin bölünerek n = 23 kromozomlu sperm ya da yumurta hücrelerini oluşturabilmeleri mayoz bölünme ile sağlanır. Mayoz bölünme ile oluşan n = 23 kromozomlu sperm ve yumurta hücreleri birleşerek 2n = 46 kromozomlu zigotu oluşturur. Üremenin hücre çoğalmasına dayandığını , hücrelerin çoğalabilmek için mitoz yada mayoz bölünmeye uğradığını gördünüz. Mitoz bölünme ile iki yeni hücre oluştuğunu, bu bölünmenin tek hücreli canlılarda üremeyi, çok hücrelilerde ise büyüme ve gelişmeyi sağladığını bölünmenin üreme ana hücrelerinde meydana geldiğini ve bu bölünme ile 4 yeni hücre oluştuğunu biliyorsunuz Türe özgü kromozom sayısının sabit tutulabilmesi içi vücut hücrelerinin mitoz, üreme hücrelerini ise n kromozomlu olabilmeleri için mayoz bölünme geçirmeleri gerektiğinin farkına vardınız Mitoz ve Mayoz Bölünme Arasındaki Farklar Mitoz bölünme ile oluşan hücrelerin kalıtsal yapısı ile ana hücrenin kalıtsal yapısı durum türde kalıtsal karakterlerini devamını sağlar. Mayoz bölünme ile oluşan hücrelerin kalıtsal yapısı ile ana hücrenin kalıtsal yapısı farklıdır. Ancak bu farklılık tür için bir olumsuzluk değildir. Kalıtsal yapıdaki farklılık, bir yandan tür içi çeşitliliği, diğer yandan bu türe ait farklı karakterlerde bireylerin meydana gelmesini sağlayan bir etkendir. YAŞAM KILAVUZU DNA Zürafaların boyu neden uzun olur? Neden kurbağaların uzun ve yapışık dilleri vardır. Şunu da soralım Neden bir elimizde beş parmağımız vardır? Canlıların bütün bu özelliklerini belirleyen şey nedir? Hemen belirtelim, türü ne olursa olsun, mikroplardan bitkilere, bitkilerden insanlara değin doğadaki bütün canlıların özelliklerini belirleyen şey olağanüstü bir kimyasal moleküldür Deoksiribonükleikasit, yada kısaca DNA. Peki, bu DNA neye benzer, canlıların neresinde bulunur. DNA çok ince ve çok uzun bir çift iplikçikten oluşur. Onu şekil olarak, bükülmüş ipten bir merdivene benzetebiliriz. Bu merdivenin basamakları vardır. Basamakların her biri adenin A, timin T, sitozin C ya da guanin G adı verilen bazları içeren nükleotitlerden oluşur. Merdivenin her bir basamağını oluşturabilmek için iki iplikçikteki bazlar karşılıklı olarak birbirine kenetlenir. Her zaman A ile T, G ile C karşılıklı olarak birleşirler. DNA molekülünü oluşturan nükleotitlerin sıralanışı, sayısı ve çeşidi türden türe ve bir türün bireyleri arasında farklılık gösterir. Bu nedenle her bir diziliş, canlının kendine özgü özelliklerinin ve yapısının oluşması için gereken kalıtsal bilgilerin şifresidir. DNA da yer alan bazlar belli bir sayı ve düzen içinde sıralanarak kimyasal birer birim olan genleri oluşturur. Gen DNA’ nın, DNA da kromozomun belirli bir parçasıdır. Kalıtsal karakterler anne ve babadan yavrulara bu genlerle aktarılır. DNA’ nın Özelliklerinden Birisi de Kendini Eşlemesidir Canlıların pek çoğu yaşamına biri anneden diğeri babadan gelen iki hücrenin birleşmesi sonucu oluşan tek bir hücre ile başlar. Daha sonra bu ilk hücre, canlıyı oluşturmak için bölünerek kendisini defalarca çoğaltır. Çoğalma olayında ilginç olan nokta, DNA’daki bilgilerin yeni hücrelere nasıl aktarıldığıdır. Hücre bölünmesi sırasında DNA’nın iki iplikçiği çözülerek birbirinden ayrılır. Ayrılma belli bir uçtan başlayarak bir fermuarın açılması gibi boydan boya devam eder. Ayrılma sonucu oluşan her zincirde bulunan bazları açıkta kalan uçları, çekirdek sıvısı içinde serbest halde bulunan A, T, C ve G nükleotitlerinden uygun olanı ile yeniden birleşir. Nükleotit çiftlerinin birbirine bağlanması ile oluşan tüm nükleotitler yeni DNA ipliğini oluşturacak şekilde alt alta sıralanır. Böylece DNA kendi kopyasını oluşturmuş kendisini eşlemiş olur. Kopyalamanın tamamlanması ile hücre bölünme için hazır hale gelir. ETKİNLİK Bir DNA modeli yapacaksınız. Araç Gereçler Plastik Pipet Makas Cetvel Ataç 48Adet Raptiye 48 Adet ; 12 kırmızı, 12 mavi, 12 sarı, 12 yeşil İzlenecek Yol Plastik pipetten boyu 3cm olan parçalar keserek 48 pipet parçası hazırlayınız. Her bir pipet parçasını ortasından plastik başlı raptiyeyi batırınız. Atacı yarısı dışta kalacak şekilde pipet parçasının ucuna takınız. Böylece oluşturacağınız DNA modelinin nükleotitlerinden birini yapmış olursunuz. Yukarıdaki işlemleri yineleyerek farklı renklerdeki raptiyelerle 48 nükleotit modeli oluşturunuz. Monte ettiğiniz bu nükleotitleri masanın üzerinde birbirine eklemek için bir nükleotitin atacını , diğer nükleotitin pipet parçasını içine takınız. Bu 4 renk nükleotitlerden istediğiniz 24 tanesini birleştirerek bir zincir oluşturunuz. DNA modelinizin tamamlayabilmeniz için 24 nükleotit modelinden oluşan yeni bir zincir daha yapmanız gerekiyor. İkinci zincir eklenirken ilk zincirdeki raptiye renklerine dikkat ediniz. Kırmızı raptiyeli nükleotitin karşısına yeşil, mavi raptiyeli nükleotitin karşısına sarı raptiyeli nükleotit gelmelidir. İplik kullanarak kırmızı raptiye ile yeşil raptiyeyi, sarı raptiye ile de mavi raptiyeyi bağlayınız. Bağlarken raptiyeleri dik konumdan yatay konuma geçiriniz. Bu modeli bir sonraki etkinlikte kullanmak üzere saklayınız. Veri Değerlendirme Pipet, raptiye ve ataç nükleotitlerdeki hangi moleküllerin yerine kullanılmıştır. Modelinizde kaç nükleotit zinciri var? Yaptığınız DNA modelini bir ip merdivene benzetirseniz modeliniz kaç basamaktan oluşmuştur? İkinci zinciri oluştururken nükleotitleri rastgele mi seçtiniz? Yaptığınız DNA modelindeki ilk zincirin renk sıralaması nedir? Başka renk sıralamaları da yapılabilir mi? Vardığınız Sonuç Nedir? DNA’daki nükleotit sayısını bilirseniz kaç basamaktan oluştuğunu bulabilir misiniz? Yaptığımız DNA modelinde karşılıklı iki nükleotitin birbirine ip kullanarak bağladınız. Gerçekte DNA’da karşılıklı nükleotitleri bir arada tutan bağların olduğunu düşünür müsünüz? ETKİNLİK Bir DNA molekülünden nasıl iki DNA molekülü yapabilirsiniz? Araç Gereçler Bir önceki etkinlikte kullanılan araç gereçler gerekmektedir. İzlenecek Yol Önceki etkinlikte oluşturduğunuza benzer yeniden 12 kırmızı, 12 mavi, 12 sarı ve 12 yeşil nükleotit modeli hazırlayınız. Önceki etkinlikte yaptığınız DNA modelinizi masanın üzerine koyunuz ve renk dizisini defterinize yazınız. Arkadaşınızdan DNA modelinin raptiyeleri arasındaki iplikleri bir uçtan başlayarak makasla birer birer kesmesini isteyiniz. Arkadaşınız her bir basamağım kestikçe siz de açılan uçlara doğru nükleotite getirip raptiyeleri birbirine iplikle bağlayınız. Oluşan yeni taraftaki diziyi merdiven boyunca ataçlarla birbirine ekleyiniz. Basamakları açıp nükleotitleri hepsine eşleştirdiğinizde iki DNA molekülü oluşacak. Veri Değerlendirme Oluşturduğunuz bu iki DNA nın renk dizisi ilk DNA’nın defterinize yazdığınız renk dizisi ile aynı mı? Yeni oluşturduğunuz DNA modelleriniz birbirinin aynısı mı? Etkinlik sonucunda birbirinden farklı DNA modeli elde eden arkadaşınız oldu mu? Vardığınız Sonuç Nedir? Eşlenen DNA önceki nükleotit dizilişini korur mu, neden? DNA modelindeki nükleotitleri siz yaptınız. Gerçekte DNA’nın eşlenmesinde kullanılan nükleotitler nerede bulunur? Eski modelin nükleotitleri, oluşturduğunuz yeni DNA moleküllerinin hangi bölümlerinde bulunur? DNA eşlenirken nükleotit diziliminin korunmasını nedeni nedir? DNA eşlenirken hatalar oluşursa yeni DNA molekülünün işlevlerinde de farklılık olabilir mi? Düşününüz. Modifikasyon Canlıların atalarından aldıkları karakterlerin birçoğu nesiller boyu değişmeden devam eder. Ancak canlılarda kalıtsal karakterlere bağlı olarak ortaya çıkan fiziki görünüş, çevre koşullarının etkisiyle ya da beslenme şekline bağlı değişebilir. çünkü karakterleri oluşturan genler ışık şiddeti, nem,beslenme ,sıcaklık gibi çevresel etmenlerden de ortam koşulları altında bir canlının fenotipinde meydana gelen değişikliklere modifikasyon denir. Modifikasyonlar sonradan kazanılan özellikleri içerir ve bir dölden diğerine geçemez. Çünkü meydana gelen değişmeler vücut hücrelerindedir. Örneğin; kendi toplulukları içinde büyüyen arı larvalarından polen ile beslenenin işçi , arı sütü ile beslenenin kraliçe arı olması;aynı tür bitkilerden ovada yetişenin uzun, dağda yetişeninin kısa olması gibi. ETKİNLİK Yaşadığınız çevrede sizi etkileyen ve fiziksel olarak sizde değişikliğe yol açan dış etmenler nelerdir? Neden? Sahip olduğunuz bitki veya evcil hayvanlar üzerinde gözlemleyebilirsiniz Mutasyon Sıcaklık, radyasyon, kimyasal maddeler, ilaçlar, elektrik şoku, hardal gazı, salin gazı, güneşten gelen zararlı ışınlar gibi birçok etmen genler üzerinde zaman zaman yapısal değişikliklere neden olur. Genler üzerinde bu tür etkiler ile ortaya çıkan ani değişikliklere mutasyon, mutasyona uğrayarak etkin işlevini kaybeden mutant gen denir. Mutasyonlar organizmada değişiklikler meydana getirdiklerinde genetik çeşitliliklerin kaynağıdır. Mutasyonların meydana getirdiği bazı değişiklikler organizmaya yararlı olabileceği zararlı da olabilir. Bazı mutasyonlar ise organizmaya ne yararlı ne de zararlıdır. Mutasyon organizmanın yaşamsal ve üreme etkinliklerine düşürürse organizmaya zararlı tarım ilaçlarının kullanılması ile meyve sineğinde ortaya çıkan mutasyon meyve sineğinin genetik maddesini değiştirerek kanatlarının yok olmasına neden olur. Genetik Alanındaki Değişmeler Mendel’in çalışmaları ile hayat bulan genetik günümüzde hemen hemen her alanda karşımıza çıkıyor. 19. yy’dan sonra hız kazanan çalışmalar genetik mühendisliği adı altında farklı bir boyut kazandı. Bilim adamları birçok sırrı taşıyan DNA ile hücrelere yeni kimyasal maddeleri ürettirebilmeyi, yararlı işler yaptırabilmeyi ya da canlıya yeni karakterler kazandırabilmeyi amaçladılar. Özellikle 1973 yılından bu yana , başka canlılardan alınmış olan genlerin bakterilerin kromozomlarına nasıl aktarılacağı bilinmektedir. Genetik mühendisliğindeki gelişmeler sayesinde bakteriler, ilaç sanayinin ve tarımın vazgeçilmez yardımcıları olmuştur. Gen nakli ile gerçekleşen yenilikler düşünüldüğünde Tıp alanında; diyabet tedavisinde kullanılan insülin hormonu, bazı cücelikleri tedavisinde yararlanılan büyüme hormonu veya hemofili hastalarında kanın pıhtılaşması için gereken faktör 8 enzimi üretilmektedir. Aynı zamanda kalıtımsal hastalıkları tedavisinde kordon sıvısı kullanılmaktadır. Tarım alanında; zararlı ot ilaçlarına dirençli pamuk, soya; zararlı böcekleri öldürücü zehir salgılayan patates, tütün; yeni genetik özelliklere sahip çeşitli kültür bitkiler geliştirilmektedir. ETKİNLİK Gazete, dergi, haber veya çevrenizden duyduğunuz klonlama, gen tedavisi, türlerin ıslah edilmesi ve genetiği değiştirilmiş canlılar ile ilgili bilgileri edinerek defterinize not ediniz. Edindiğiniz bilgilerden ne öğrendiniz? Hangi sonuçlara ulaştınız? Sınıfta tartışınız. Klonlama Bir canlının bir hücresinden genetik olarak canlıyla aynı özelliklere sahip canlıların çoğaltılmasıdır. Örneğin; deneylerde kullanılan bakterilerin, alglerin, farelerin ve en son Dolly adlı koyunun kopyalanması ile bitki dallarının çelikleme yöntemiyle çoğaltılması. Melezleştirme Türlerin ıslah edilmesi olarak bilinen farklı karakterlere sahip iki canlının çaprazlanmasıdır. Örneğin, verimli buğday ile direnci yüksek buğdaydan ürün elde edilmesi. ETKİNLİK Genetik mühendisliği ve Biyoteknoloji’ hem oyunumuzun adı hem de oyunumuzun odağı. Düşünmek için kendinize bir dakika tanıyın ve aklınıza gelen kelimeleri defterinize not ediniz. Notlarınızı olumlu ve olumsuz olarak iki başlık altında toplayınız ve nedenlerini sınıfta arkadaşlarınız ile paylaşınız. Genetik mühendisliği var ki ; Bir çok hastalık tedavi edilebiliyor hemofili, kan uyuşmazlığı, Sağlıklı hayvanlar yetiştiriliyor kuş gribi olmayan tavuklar, Bitkilerde verim sağlanıyor tarım zararlılarına dirençli tütün, Alternatif dokular üretiliyor deri,kulak, Kimyasal ilaçlar ile çevre kirletilmiyor biyolojik gübre…. Biyoteknoloji Canlıların kalıtsal özelliklerini kullanarak canlı organizmalardan faydalanmayı amaçlayan teknoloji olarak adlandırılır. Amacı; kalıtsal hastalıklardan uzak, üretken ve sağlıklı insanlar ve insanların yararına kullanılan verimli bitki, hayvan soyları üretmektir. Günümüzde; sabunlardan antibiyotiklere, meyve aromalı süt ürünlerinden günlük kıyafetlerimize kadar her şey biyoteknolojinin getirisi olmuş durumdadır. Adaptasyon Canlını ortama uyum sağlayarak yaşama ve çoğalma şansını arttırmasıdır. Bir türün soyunu devam ettirebilmesi için değişen çevre koşullarına karşı sürekli uyum sağlayabilme yeteneğinde olması gerekir. Örneğin; birçok böcek üzerinde yaşadığı bitkiye renk ve şekil bakımından uyum sağlar. Balıkların çoğunun yaşadığı ortama uyumlu olarak sırtları koyu, karınları açık renklidir. ETKİNLİK Bir kaktüs ve bir menekşe bitkisi sınıfa getirilir. Bu bitkilere düzenli olarak 10 gün boyunca belirli oranlarda su verilir. Her gün bitkilerdeki değişiklik gözlemlenir ve not edilir. Gözlemlenenleri tartışınız. Bitkilerde ne gibi değişiklikler meydana geldi? Neden? Aynı yaşam alanında bulunan farklı organizmaların benzer adaptasyonlar geliştirmelerinin sebebi canlıların sahip olduğu karakterlerdir. Örneğin; çölde yaşayan deve ve kaktüs farklı alemlerde yer almasına rağmen bulundukların kurak olmasından dolayı su ve besin depo etme özelliklerini geliştirmişlerdir. BASAMAK BASAMAK… Canlılarda uzun zaman içinde yavaş yavaş oluşan değişmelere evrim adını veren ve bu kuramı savunan birçok bilim adamı vardı. Görüşleri ile Lamarck ve Darwin Lamarck’ın 1. Görüşü Kullanılmayan organlar yok olur. ETKİNLİK Tüm organlarınızı kullanıyor musunuz? Kullanmadığınız bir organınız var mı? Varsa zamanla ne gibi değişiklikler gözlemlediniz. Lamarck’ın 2. Görüşü Zamanla kazanılan karakterler gelecek nesillere aktarılır. ETKİNLİK Ebeveynleriniz yabancı dil biliyor mu? Biliyorsa hangi dilleri biliyor? Öğrenmeden önce siz de bu dilleri konuşabiliyor muydunuz? Darwin’in Görüşü Doğada güçlü olan türler varlıklarını sürdürür, zayıf olanlar yok olur. Darwin’in bu görüşüne doğal seleksiyon denir. Ne var ki, Darwin bu görüşünde yanılmıştır. Çünkü, dinazorlar yok olurken tek hücreli bakteriler günümüze kadar gelebilmişlerdir. NELER ÖĞRENDİK ? Değerlendirme Soruları Kalıtımsal bilgiler hücrenin hangi kısmında taşınır? Bitki ve hayvan hücrelerindeki farklılıkları yazınız. 2n taşıyan hücreye …………. denir. 2n = 40 kromozom taşıyan hücre, bir mayoz bölünme geçirince kaç yavru hücre meydana gelir? Diğer insanlarla kendinizi karşılaştırın. Ne kadar çok benzerlik var, değil mi? Neden? Mutasyon sonucunda canlının özelliği değişir mi? Neden? Örnekler veriniz. Kalıtsal hastalıklar ……………, ………., ……………..’dir. Mendel kalıtımı incelerken neden bezelyeleri seçmiştir. Akraba evliliği ile dünyaya gelen çocuklarda ……………, ……………., …………… hastalıkları gözlemlenir. Modifikasyona sebep olan çevresel faktörleri yazınız. Aşağıdakilerden hangisi modifikasyon değildir? a Işıksız ortamda bitki yapraklarının sararması b İyi beslenme sonucu boy uzunluğunun artması c Güneşte tenin esmerleşmesi d Sağlıklı anne-babanın çocuğunun renk körü olması Biyoteknoloji denilince aklınıza neler geliyor? Bu doğrultuda biyoteknolojinin tanımını yapınız. Bulmacadan Ne Haber ? A- Doğal seleksiyon kuramını ortaya koyan bilim adamı. C- Heterozigot döl. D- Genetik bilimi. F- Canlının yaşadığı ortama uyum göstermesi. H- Tek hücreli canlılarda üreme sağlayan hücre bölünmesi. K- Arı döl. N- Hücre bölünmelerinde kendini eşleyen yapı. A B C D E F G H İ J K L M N O P R 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1- Baskın gen. 2- Çok hücreli canlıların üreme hücrelerinde gerçekleşen hücre bölünmesi. 4- Yavruya biri anneden diğeri babadan geçen gen çifti. Sentriollerin kendilerini eşledikleri safha. 6- Canlıların kalıtsal özelliklerini belirleyen gen yapısı. 8- İğ ipliklerin birbirinden ayrıldığı safha. 9- Orak hücreli kansızlık hastalığı. KAYNAKÇA İlköğretim Fen Bilgisi 8. Sınıf Ders Kitabı MEB, 2002 İlköğretim Fen Bilgisi 8. Sınıf Ders Kitabı MEB, 2001 İlköğretim Fen Bilgisi 8. Sınıf Alternatif Ders Kitabı Paşa Yay. 2003 Uygulamalı Fen bilgisi Çalışma Defteri Doğa Yay. Bilim Çocuk 1999, Sayı 15 MisafirZiyaretçi 16 Ekim 2009 Mesaj 1 Bir hücre hem mitoz hem mayoz bölünme geçirebilir mi? Son düzenleyen Safi; 27 Temmuz 2018 1753 fadedliverZiyaretçi 16 Ekim 2009 Mesaj 2 Alıntı Misafir adlı kullanıcıdan alıntı bir hücre hem mitoz hem mayoz bölünme geçirebilir mi? Her çeşit hücre mitoz geçirebilir. Sadece diploid 2n hücreler mayoz geçirebilir. MisafirZiyaretçi 18 Ekim 2009 Mesaj 3 Canlı hücrelerin nesillerini devam ettirebilmek için kendilerine benzer yeni hücreler meydana getirmelerine bölünme denir. Bölünme çoğalma büyüme ve gelişme için kaçınılmaz bir hayat olayıdır. Hem eşeyli hem de eşeysiz üremenin gerçekleşmesini sağlayan temel olay hücre bölünmeleridir. Canlılarda görülen en önemli hücre bölünmeleri mitoz ve mayoz dur. Belli bir gelişme dönemini tamamlayan hücreler bölünerek çoğalırlar. Ancak bazı hücreler hayvanların sinir ve kas hücreleri bitkilerin değişmez doku hücreleri bölünmezler. Hücreler genellikle oval olup küreye benzerler. Yani bir hacim bir de alanları vardır. Hacim stoplazmadan alan ise hücre zarından ibarettir. Hücre büyüdükçe yarı çap artar. Alan yarıçapının karesi hacim ise yarı çapını küpü oranında artar. İki artışın farkı çok fazla olduğundan belli bir değerden sonra hücre zarı fazla büyüyen stoplazmanın ihtiyaçlarını karşılayamaz hale gelir. İşte o anhücre bölünme mesajı alarak bölünür. Böylece hacim küçülmüş veya alan büyütmüş olurlar. Bu durum amipler üzerindeki deneylerle ispatlanmıştır. Bir amip hücresinin sitoplazmasının bir kısmı dört Ay süreyle kesilmiş ve hücrenin hiç bölünmediği görülmüştür. Aynı süre içersinde her hangi bir işleme tabi tutulmayan kontrol amipi ise tam 65 defa bölünmüştür. Bir başka deneyde isegelişmiş bir amip tam bölüneceği anda sitoplazmasından bir parça kesilmiştir ancak bölünme devam etmiştir Çünkü kesme işlemi bölünme emri verildikten sonra yapılmıştır. Bu deneyden sonuç şudurçıkan sonuç şudur Bölünme emri çekirdek ve stoplazma arasındaki etkileşim sonucuna göre çekirdekten verilmektedir. Son düzenleyen Safi; 27 Temmuz 2018 1808 MisafirZiyaretçi 12 Kasım 2009 Mesaj 4 Bu mesaj 'en iyi cevap' seçilmiştir. ASLINA BAKARSANIZ EN BASİT YOLU VUCUT HÜCRELERİ MİTOZ,EŞEY ANA HÜCRELERİNDE İSE MAYOZ GEÇİRİR DİKKAT EDERSENİZ EŞEY ANA HÜCRESİ DEMEDİM YANİ SPERM VE YUMURTA MAYOZ GEÇİRMEZ BAKINIZ Mayoz Bölünme Mitoz Bölünme Son düzenleyen Safi; 27 Temmuz 2018 1825 MisafirZiyaretçi 29 Mart 2011 Mesaj 5 sperm ana hücrelerispermotogonium ve yumurta ana hücrelerioogonium mitoz geçirerek çoğalır. fakat bunlar üreme için gerekli olan sperm ve yumurtalara dönüşmek için mayoz geçirir ve spermatit ile ootitleri oluştutururlar. fakat n kromozomlu canlılar mayoz geçiremez örneğin n=1 kromozomlu olduklarlı için bakteriler asla mayoz geçirmez bunlar amitozikiye bölünme ile ise çekirdek ve sitoplazmada hiç bir değişiklik olmadan gerçekleşen üreme hızlı bakteri ve kanser hücrelerinde flamengoları sewiyorum. Mitoz ve Mayoz Bölünme Arasındaki Farklar Mitoz Bölünme 1- Vücut hücrelerinde görülür. 2- 2n kromozomlu 1 hücreden 2n kromozomlu 2 hücre oluşur. 3- Kromozom sayısı değişmez. 4- Oluşan hücrelerin gen yapısı aynıdır. 5- Bütün canlılarda görülür. 6- Yaşam boyu devam eder. 7- Eşeyli ve eşeysiz üremede görülür. 8- Parça değişimi, tetrat, sinapsis olayları görülmez. 9- Tek çekirdek bölünmesi gerçekleşir. 10- Tek hücrelilerde çoğalmayı, çok hücrelilerde büyümeyi, gelişmeyi, yıpranan dokuların onarılmasını sağlar. 11- Kromozom sayısının sabit kalmasının nedeni yani bölünmenin temeli, III. safhada Anafaz safhasında kardeş kromatitlerin birbirinden ayrılarak farklı hücrelere geçmesidir. Mayoz Bölünme 1- Üreme organlarındaki üreme ana hücrelerinde görülür 2- 2n kromozomlu 1 hücreden n kromozomlu 4 hücre oluşur. 3- Kromozom sayısı yarıya iner. 4- Oluşan hücrelerin gen yapısı farklıdır. 5- Eşeyli üreyen canlılarda görülür. 6- Üreme dönemi boyu devam eder 7- Sadece eşeyli üremede görülür. 8- Parça değişimi, tetrat, sinapsis olayları görülür. 9- İki çekirdek bölünmesi gerçekleşir. 10- Çok hücreli canlılarda üreme hücrelerinin oluşturulmasını sağlar. - 11- Kromozom sayısının yarıya inmesinin nedeni yani bölünmenin temeli, I. Mayoz bölünmenin III. safhasında Anafaz I safhasında homolog kromozomların birbirinden ayrılarak farklı hücrelere geçmesidir Son düzenleyen Safi; 27 Temmuz 2018 1809 MisafirZiyaretçi 7 Ekim 2012 Mesaj 7 Canlıların nesillerini devam ettirmek için kendilerine benzer hücreler meydana getirir. Bu olaya da bölünme denir. Bölünmeler mitoz bölünme ve mayoz bölünme olarak ikiye ayrılır Mitoz bölünmede çıkan yavrular birbirinin benzeridir fakat mayoz bölünmede kalıtsal olarak farklılar olabilir yavrularda. Bir hücre hem mitoz hem mayoz bölünme geçirebilir. Örnek olarak vücut hücrelerinde mitoz bölünme geçirilir, eşey ana hücrelerinde mayoz bölünme geçirilir. Son düzenleyen Safi; 27 Temmuz 2018 1809 MisafirZiyaretçi 13 Mayıs 2013 Mesaj 8 Alıntı fadedliver adlı kullanıcıdan alıntı Her çeşit hücre mitoz geçirebilir. Sadece diploid 2n hücreler mayoz geçirebilir. Sperm polen yumurta vb. hücreler mitoz ya da mayoz gerçekleştiremez. Ancak döllenebilirler MisafirZiyaretçi 3 Kasım 2013 Mesaj 9 Alıntı Misafir adlı kullanıcıdan alıntı kafamızı iyice karıştırdınız iyice bilen biri bize net bir cevap verebilir mi acaba? sınava gireceğiz bu konuları öğrenmemiz lazım Yumurta ve sperm asla mayoz geçirmez bi kere bundan emin ol, çünkü mayoz bölünme döllenme gerçekleşince kromozom sayısı tekrar 2n olabilsin diye gerçekleştirilir yani sadece üreme ana hücrelerinde görülür, yumurta ve sperm ise üreme hücresidir üreme ANA hücresi değildir, yumurta ve sperm mitoz bölünme geçirmezler!! Mayoz bölünmenin ikinci safhası olan ikinci mayoz mitoz bölünmenin aynısıdır bu medenle yukardaki arkadaş geçirir diye düşünmüş olabilir ama hayır yumurta ve sperm mitoz bölünme geçirmez, mayoz da geçirmezler , üreme ana hücresi mayoz geçirerek yumurtayı ve spermi olıituru!sadece döllenmeyi sağlarlar sağlayamazlarsa da vücuttan dışarı atılırlar , bir sonraki dönemde tekrar ouştururlurlar... Umarım yeterli olmuştur ... MisafirZiyaretçi 7 Kasım 2013 Mesaj 10 Mayoz Bölünme bir diploit ökaryotik hücrenin bölünerek genelde gamet olarak adlandırılan haploit hücrelere bölündüğü hücresel bir süreçtir. Gamet hücresinde kromozom sayısının azalmasıyla sonuçlanan "mayoz", Yunanca'da "Daha da küçültmek" anlamına gelen Meioun kelimesinden gelmektedir. Mitoz bölünme ile alakası yoktur. Mayoz Bölünme eşeyli üreme için gereklidir ve bu yüzden eşeyli üreyen tek hücreli organizmalar da dâhil tüm ökaryot hücrelerde görülür. Özellikle Bdelloid rotiferlerin içinde bulunduğu birkaç ökaryot mayoz yeteneklerini kaybedip partenogenezle ürerler. Mayoz eşeysiz mitotik bölünmeyle üreyen arkealarda ya da prokaryotlarda meydana gelmez Mayoz sırasında kromozom içinde paketlenmiş olan uzun DNA segmentlerinden oluşan diploit üreme hücresinin genomu DNA replikasyonundan sonra iki bölünme geçirerek gamet olarak adlandırılan haploit hücreleri oluştururlar. Her gamet kromozomların bir setini ya da orijinal hücrenin genetik içeriğinin yarısını içerir. Oluşan bu haploit hücreler diğer cinsin haploit hücreleriyle ya da döllenme sırasında yeni bir hücre olan zigotu oluşturmak için birleşebilirler. Bu yüzden mayozun bölünme mekanizması döllenme sırasında birleşen iki genom ile eşteş bir olaydır çünkü her ebeveynden gelen kromozomlar mayoz sırasında genetik rekombinasyona uğrarlar. Dolayısıyla her gamet ve sonuç olarak her zigot kendi DNA'sında kendine özgü bir İz/Tasarım taşıyacaktır. Diğer bir değişle, mayoz ve eşeyli üreme genetik varyasyonu oluşturur. Mayoz, kromozomların yeniden dağılımını gerçekleştirmek için mitoz sırasında gerçekleşen aynı biyokimyasal mekanizmaları kullanır. Mayoza özgü birçok özellik bulunmaktadır. Bunlardan en önemlisi homolog kromozomlar arasında meydana gelen eşleşme ve genetik rekombinasyondur. Mayozda da mitozda olduğu gibi profaz, metafaz, anafaz ve telofaz olarak adlandırılan dört evre vardır. Bu evreler arada interfaz olmaksızın peş peşe iki kez gerçekleşir ve sonuçta genetik özellikler bakımından 2 çeşit dört yavru hücre meydana gelir. Mayoz bölünme ile mitoz bölünme arasındaki en büyük farka profazda rastlanır. Mayoz bölünme iki aşamada gerçekleşir. Bu aşamalar, Mayoz-1 ve Mayoz-2 olarak adlandırılır. Profaz I DNA ipliklerinin kısalıp kalınlaşmaya başlaması ile başlar. Bu evre sınırları kesin olmayan 5 evreye ayrılıp incelenir. Bu evreler; Leptoten Kromozomların mikroskopla seçilebildikleri andan itibaren başlar. İki eş kromatit birbirine sarılı halde bulunur. Ayrıca kromatinler üzerinde kromomer denilen ve koyu boyanan bölgeler fark edilir. Zigoten Biri anneden diğeri babadan gelen ve birbirlerine benzeyen homolog kromozomlar yan yana gelerek eşleşmeye başlarlar Bu eşleşme bir uçtan diğer uca doğru devam eder. Bu evrede her biri iki kromatit taşıyan iki kromozomun yan yana durmasıyla sanki canlı n sayıda kromozom taşıyormuş gibi görülür. Görülen bu yapıya tetrat denir. Pakiten Homolog kromozomların eşleşmesi tamamlanır ancak kromozomlar kısalmaya devam eder. Ayrıca bu evrede mitozdan farklı olarak tetratlar arasında genetik madde alışverişi olur. Buna krossing-over denir. Bu olay homolog kromozomların birbiri üzerine çakışan kiyazma "chiasma" kısmında gerçekleşir. Diploten Kromozomların sentromerleri ayrılmamıştır. Dört kromatit için iki sentromer vardır. Tetrat'taki homolog kromozomlar birbirinden ayrılmaya başlar. Ancak kiyazma bölgelerinde ayrılma olmaz ve kiyazmalar uca doğru kaymaya başlar.

mitoz ve çok hücrelilerde gerçekleşen büyüme arasındaki ilişki nasıldır